Ga verder naar de inhoud
Wilde marjolein
Wilde marjolein

Wat is onkruid?

Een vaste lijst van onkruiden bestaat niet. Wat de ene onkruid vindt, kan voor iemand anders een leuke plant zijn. Sommige soorten zijn mooi in een bloemenweide maar wil je toch liever niet je border. Bloeiende paardenbloem is daar een goed voorbeeld van. Een natuurvriendelijke tuin kan er tegelijkertijd netjes uitzien en toch vol leven zitten.

Hoeveel planten jij als onkruid beschouwt en hoe ‘opgeruimd’ je wil dat bijvoorbeeld de oprit erbij ligt, is een persoonlijke keuze. Onkruiden zijn de planten die jij persoonlijk niet wenst op een bepaalde plaats in de tuin. Zelfs ‘gewenste’ planten zoals wilde marjolein of citroenmelisse kunnen hard woekeren en de tuin volledig overnemen. Die planten zal je dus bij willen werken om te vermijden dat ze onkruid worden.

Verschillende types van onkruiden

Verschillende types onkruid

Bij onkruid spreken we van zaadonkruiden en wortelonkruid. Zaadonkruid vermeerdert zich via zaad en kan je meestal vrij gemakkelijk uittrekken. De meeste zaadonkruiden zijn namelijk éénjarige planten die geen stevige wortels maken. Voorbeelden zijn fijnstralen, zwarte nachtschade, vogelmuur en klein streepzaad.

Wortelonkruid kan zich ook vestigen via zaad, maar ze maken vervolgens stevige, soms meterslange wortels of penwortels. Penwortels ken je misschien van de paardenbloem. Ook de eetbare wortel in de moestuin is een penwortel. Wortelonkruiden zijn in staat vanuit een klein deeltje van de wortel een volledig nieuwe plant te maken.

Tips om onkruid te vermijden

  • Beperk de verharde oppervlakte tot wat je echt nodig hebt. Verharding die je voldoende gebruikt, zal veel minder onkruid hebben dan verharding waarop je nauwelijks komt.
  • Zorg voor zo weinig mogelijk kale bodem. Werk met bodembedekkers of gebruik mulchmateriaal (grasmaaisel of houtsnippers). Opgelet! Zorg ervoor dat er geen onkruidzaden in je mulchmateriaal zitten.
  • Indien je zelf compost maakt, gooi er dan geen onkruid in dat zaad heeft.
  • Wees er op tijd bij en leer onkruid herkennen als het nog jonge plantjes zijn. Jonge planten kan je veel gemakkelijker verwijderen dan oudere en ze staan nog niet in zaad.

Wat de ene onkruid vindt, kan voor iemand anders een leuke plant zijn.

Ecologisch bestrijden

De basisregel is: gebruik geen pesticiden en ook geen biologische of huis- en keukenmiddeltjes zoals zout of azijn. De bestrijding van onkruid moet altijd mechanisch (met borstel of branders) of manueel gebeuren. Anders zal je het bodemleven en heel wat dieren vergiftigen.

De ecologische aanpak vraagt uiteraard meer werk dan vergif spuiten. Dat je in een natuurvriendelijke tuin minder werk zou hebben dan in een gewone tuin is dus zeker niet altijd het geval. Twee tips die je werk besparen: richt je tuin zo in dat onkruid minder kans krijgt. En accepteer dat er wat groen staat tussen je verharding en wat klavers en paardenbloemen in je gazon.

Zaadonkruiden kan je eenvoudig verwijderen door ze uit te trekken of te hakken. Heb je een grote oppervlakte met kale grond met veel zaadonkruiden dan kan je werken met een vals zaaibed. Je laat dan de onkruiden opkomen en vervolgens schoffel je ze weg. Herhaal dit een paar keer en je krijgt een bodem die grotendeels onkruidvrij is. Pas daarna zaai je de planten die je écht wil.

Wortelonkruiden trek je uit met de hand of je gebruikt een onkruidsteker. Hakken heeft meestal een omgekeerd effect bij deze soorten, want je gaat de wortels in stukjes kappen en mogelijk verspreiden.

Onkruid in de tuin

Nodig de natuur uit in je tuin!

Voel je het al kriebelen? Wil jij ook een klimaatbestendige tuin die gonst van het leven? De lokale Tuinrangers helpen je graag op weg.

Zelf aan de slag

Korenbloem en klaproos (Arnoud Zwaenepoel) Tuinbiotopen

Bloemenborder

Een bloemenborder is een verzameling van vaste meerjarige planten met daartussen eenjarige of tweejarige soorten.

Meer lezen
Tuinbiotopen

Laat regenwater mooi in de bodem sijpelen met een wadi

Per inwoner hebben wij vier keer minder water dan de Portugezen. Door de hoge bevolkingsdichtheid en de vele

verharding staat Vlaanderen qua waterbeschikbaarheid zelfs bij de laatste drie in Europa.

Een wadi kan hier veel aan veranderen.

Meer lezen
Gemengde haag (Wim Massant) Tuinbiotopen

Hagen en struikgewas

Als we over hagen en struikgewas praten, hebben we het doorgaans over plantensoorten zoals hazelaar, meidoorn, kardinaalsmuts, Gelderse roos, haagbeuk, veldesdoorn, sleedoorn, kornoeljes etc.

Meer lezen